Ideał świętego i ascety - święty Aleksy - określający reguły żydzia pobożnego człowieka, który wyrzekając się dóbr, pokutą, ubustwem, cierpieniem i dobrymi uczynkami oraz ciągłym myśleniem o Bogu, przygotował się na śmierć, która prowadziła do zbawienia.

Ideał władcy - Karol Wielki, Pieść o Rolandzie - jest zwierzchnikiem państwa, wykazuje troskę o swoich poddanych, jest mężnym i odważnym dowódcą, walczy w obronie wolności narodu i broni wiary chrześcijańskiej. Idealny panujący, którego władza pochodzi od Boga, pełni na ziemi funkcję namiestnika Stwórcy i kierując się rozwagą, honorem, męstwem i mądrością, realizuje w świecie boskie przykazania.

Bolesław Chrobry, Kroniki Galla Anonima. Gall Anonim przedstawia go jako władcę idealnego, odważnego, mężnego i bohaterskiego. Był sprawiedliwy i troszczył się o poddanych. Był dobrym i roztropnym władcą, kochanym przez swoich poddanych. W śpiewie żałobnym kronikarz ukazał Polskę jako rodzicielkę i wdowę rozpaczającą po odejściu wspaniałego i mężnego bohatera, wielkiego męża. Cały kraj przeżywał ogromny żal po jego stracie.

Ideał rycerza - Roland. Idealny rycerz to człowiek, dla którego najważniejsze wartości stanowią miłość do ojczyzny, wiara katolicka oraz posłuszeństwo i wierność wobec władcy. W walce kieruje się honorem, jest odważny, mężny, wierny przyjaźni i miłości, wiedząc, że lada chwila umrze, układa się w symboliczny sposób i gromadzi przy sobie atrybuty swego stanu - miecz i róg - do końca pozostaje zwycięski. Walczył w obronie chrześcijaństwa. Po śmierci aniołowie zabierają jego duszę do nieba.